In de wijk Oosterflank zijn 40 jaar geleden veel bomen aangeplant. Door de hoge woningdichtheid komt het volgroeide groen nu in de knel. Volgens een adviseur van de deelgemeente en de beheerder van de werf kwamen er uit de wijk ‘signalen’ over overlast. Bomen staan dicht op elkaar en dicht op de gevel. Om te voorkomen dat de komende jaren veel meer bomen verdwijnen dan erbij komen, wil Anton Roeloffzen graag een bomenplan maken voor Oosterflank. Samen met belanghebbende partijen wil hij bomen planten met voldoende natuur- en sierwaarde die passen op hun plek.
Veenweidegebied
Voordat de wijk Oosterflank werd gebouwd, maakte hij deel uit van een uitgestrekt, nat veenweidegebied in de droogmakerij Prins Alexander. Alleen langs de Hoofdweg stonden bomen rondom boerderijen, enkele landgoedjes en diverse bedrijfsterreintjes. Hierachter begon een vrijwel boomloze vlakte tot bijna aan de Bermweg in Capelle aan den IJssel, met midden in deze vlakte de Nieuwerkerkse tocht, nog steeds de hoofdafvoer van de Alexanderpolder.
Eind zeventiger jaren van de vorige eeuw begon men met de bouw van een ‘bloemkoolwijk’ op een lege, opgespoten zandvlakte – typerend voor die tijd. Vanuit een hoofdontsluiting – de Evenaar – werden stelsels van straten aangelegd, doorlopend in hofjes met trottoirs op dezelfde hoogte als het wegdek. Overal in de wijk werden veel bomen geplant, ook dichtbij woningen. Want de plannenmakers hadden bedacht dat de bewoners het gevoel moesten krijgen in een ‘bos’ te wonen.
Bos-idee
Nu, ruim 40 jaar later, zijn de bomen groot geworden en moeten we constateren dat dat bos-idee goed is gelukt. Té goed zelfs. Op veel plekken in de wijk staan nu grote bomen zó dicht bij de woningen, dat in de zomer zelfs overdag het licht binnen aan moet. Ook bewoners zelf hebben in hun tuinen op onhandige plekken bomen geplant die nu veel te groot geworden zijn.
Steeds vaker verdwijnen bomen in het kader van straatrenovaties. Of geven de bomen zoveel schaduw, dat verwijderen onvermijdelijk wordt. Zo worden binnenterreinen met tuinen steeds kaler, maken bomen in de zijstraten steeds meer plaats voor steen en auto’s, en verdwijnen ook steeds meer vogels en andere wilde dieren uit onze wijk.
Schaduwwerking
Maar tegelijkertijd lijkt de ‘hoofdbomenstructuur’ – alle bomen langs de singels en hoofd(water)wegen – ‘heilig’ te zijn verklaard. Voor deze bomen, die vaak ook te veel schaduwwerking hebben, is een kapvergunning onbespreekbaar. Inmiddels zijn deze bomen vaak al zó groot geworden, dat ze ook elkaar in de weg zitten. Ga maar eens kijken langs de Koldingdreef of het Helsinkipad (westzijde).
Van een planmatige aanpak lijkt nauwelijks sprake; ook niet als het gaat om tuinen. Veel gekapte bomen worden niet vervangen door nieuwe bomen. En als dat wel gebeurt, dan gaat het bijna altijd om minder bomen en kleine exemplaren. De herplantplicht wordt dus maar ten dele gehandhaafd, en dan vooral voor bomen in de openbare ruimte. En dat gaat er niet beter op worden als per 1 juli a.s. de kapvergunningsprocedure zal worden afgeschaft voor de meeste bomen in Rotterdam.
Natuurliefhebber
Aan de andere kant is het onvermijdelijk dat er de komende jaren in Oosterflank meer bomen gaan verdwijnen dan erbij komen. Immers: veel grote bomen staan elkaar in de weg. En als ze niet te dicht op elkaar staan, dan staan ze op onhandige plekken, waar ze niet kunnen blijven staan. Het is voor mij als natuurliefhebber confronterend te moeten constateren dat op sommige plekken de helft van de bomen gekapt zou moeten worden om de schaduwwerking ervan te verminderen tot het aanvaardbare en de resterende bomen voldoende groeiruimte te geven voor een gezonde toekomst.
Vraag blijft ook, waar nog compenserende bomen in de wijk kunnen worden geplant. Waarbij er wat mij betreft ook nadrukkelijk naar particuliere tuinen moet worden gekeken. Het is dan wel zaak te voorkomen dat in tuinen opnieuw bomen worden gezet, die op termijn weer veel te groot worden. Bewoners hebben hulp nodig bij een keuze voor de juiste bomen in hun stadstuin: op termijn niet te groot wordend, met voldoende natuur- en sierwaarde, en op plekken die voor de tuineigenaren en hun buren passend zijn.
Samenwerking gezocht
In het komend voorjaar wil ik graag een bomenplan gaan maken voor de gehele wijk, waarbij samenwerking met alle belanghebbende partijen in de wijk essentieel is:
- in de eerste plaats de bewoners van onze mooie wijk Oosterflank;
- de deelgemeente Prins Alexander en de werf, de beheerder van alle bomen in de openbare ruimtes: straten, pleinen, parkjes en ander openbaar groen;
- De Bomenridders, die ook met argusogen alle kapvergunningaanvragen volgen;
- de Bewonersorganisatie Oosterflank, die ons hopelijk ook kan helpen met het indienen van een bewonersinitiatief.
Wie doet er mee?
Aanmelden kan via de Bewonersorganisatie Oosterflank: sbopost@hetnet.nl, 010 – 220 13 95.
Anton Roeloffzen,
Wijknatuurteam Alexander en bewoner van Oosterflank