Ons bereikte het droeve bericht dat een bijzondere boom op 1 maart is verscheiden. De zogeheten Torenpopulier was een fraaie markering in het stadsbeeld. Een bewoner uit Spangen, die de boom in 2009 van de zaag wist te redden, is dan ook zeer ontdaan.
De tot respectabele hoogte uitgegroeide Italiaanse populier was tot in de verre omtrek te zien. Op zijn website schrijft L. Aardema dat de monumentale boom niet alleen het straatbeeld ter hoogte van Schuttevaerweg 95 domineerde, maar ook dat mensen hem vanuit verassend veel locaties, van welke aard dan ook, konden waarnemen. “Alsof er op deze plaats werkelijk een toren staat.” Nu dus helaas: stond.
De imposante Torenpopulier naast het – inmiddels ook al verdwenen – clubhuis van de Surinaams-Creoolse voetbalclub Real Parbo aan de Schuttevaerweg 95. Het was daar toen in ieder geval een stuk groener dan nu.
In de zomer van 2009 verschijnt een lijst met vele te kappen bomen aan de Schuttevaerweg 83 t/m 97, meldt de website www.ave.box.nl. Terwijl alle oude straatbomen bij de Van Nellefabriek kort daarvoor zijn vervangen.
Deze kapvergunningen zijn nu niet meer terug te vinden op internet. Wat de reden is geweest voor deze bomensloop, is dan ook niet meer te achterhalen. Hoogstwaarschijnlijk hangt de ontgroening samen met de plannen van de gemeente om het bedrijventerrein Spaanse Polder te ‘herstructureren‘ en te ‘revitaliseren’. De Schuttevaerweg maakt deel uit van dit bedrijventerrein.
Bedenking
Op de kaplijst van juni 2009 prijkt ook de befaamde Torenpopulier. “Het handhaven van deze statisch oprijzende populier als herkenningspunt te midden van alle dynamiek leek mij een goede zaak,” schrijft L. Aardema. “Ik diende een ‘bedenking’ in.” Het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam (OBR) en de dienst Gemeentewerken Rotterdam delen kort daarop mee dat zij het college van burgemeester en wethouders zullen adviseren de kapvergunning voor de Italiaanse populier te weigeren. Aldus geschiedt. De boom blijft gespaard!
De aanvraag om de Torenpopulier te mogen kappen, blijkt samen te hangen met het verzoek van Art Constructions B.V. d.d. 27 juni 2008 om een bedrijfsgebouw te realiseren op de locatie Schuttevaerweg 95-97. Dit verzoek wordt echter op 21 oktober 2008 geweigerd. Kennelijk heeft Art Constructions B.V. bezwaar gemaakt, want de Algemene Bezwaarschriftencommissie van de gemeente Rotterdam neemt de zaak niet in behandeling op 11 maart 2009. Dit, ‘om de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting in de gelegenheid te stellen op basis van artikel 19, lid 1 Wet op de Ruimtelijke Ordening, een nieuw besluit te kunnen nemen’.
Frustreren
Het college van B en W neemt op 28 april 2009 een zogeheten voorbereidingsbesluit. Wanneer bestemmingsplannen meer dan 10 jaar oud en daarmee verouderd zijn – wat het geval is voor het bestemmingsplan Spaanse Polder – kan de gemeente een ‘voorbereidingsbesluit’ nemen als zij nieuwe ontwikkelingen in een bepaald gebied niet wil frustreren. Bouwvergunningen die niet in het oude plan passen, kunnen met zo’n besluit toch worden verleend. Dit betekent dat Art Constructions B.V. mag gaan bouwen aan de Schuttevaerweg, waar al decennia de Torenpopulier staat.
Het doodvonnis van de Torenpopulier bleek goed verborgen.
De bouwvergunning wordt alsnog verleend op 9 maart 2011. Ook wordt er opnieuw een kapvergunning aangevraagd. Dat het om de Torenpopulier gaat, is echter niet op te maken uit de summiere tekst waarin slechts gerept wordt van ‘kapwerkzaamheden’. Alleen oplettende en goed geïnformeerde bewoners weten dat het genoemde adres, Schuttevaerweg 95-97, toevallig ook de standplaats is van die imposante boom.
Overigens komt deze informatie pas boven tafel als het kwaad al is geschied en van de trotse Populus nigra ‘Italica’ niets meer rest dan een stobbe. Weliswaar een fraaie, stervormige stobbe, maar toch: een stobbe. Meer niet.
Naschrift
De indiener van de bedenking, die het leven van de Torenpopulier tijdelijk redde, kon geen verleende kapvergunning vinden op internet. Wij in eerste instantie ook niet, tot we er bij toeval op stuitten. Geen wonder dat deze bekendmaking onvindbaar was: in het OMV-nummer ontbreekt een punt en Schuttevaerweg wordt geschreven als ‘Schuttevaertweg’.
Met de invoer van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) per 1 oktober 2010 zijn de informatievoorziening en de inspraakmogelijkheden sowieso sterk achteruitgegaan. Deze wet zou het gemakkelijker en goedkoper maken om vergunningen aan te vragen. In plaats van 25 loketten bestaat er nu nog maar één loket.
Maar de mogelijkheid om een bedenking of zienswijze in te dienen tegen een aangevraagde kapvergunning (nu: ‘omgevingsvergunning voor kap’) is om zeep geholpen. Nu kan alleen nog bezwaar worden gemaakt tegen een verleende omgevingsvergunning voor kap. En dat is een groot gemis, want soms konden wij het verlenen van een kapvergunning tegenhouden met een bedenking of zienswijze. Dat geldt ook voor de bewoner die de kap van de Torenpopulier met een bedenking tegenhield.
Daarnaast heeft de komst van de Wabo het vinden van omgevingsvergunningen voor kap enorm bemoeilijkt. Het havengebied, het Centrum en Spaanse Polder zijn geen aparte categorieën meer. Voor deze gebieden moet via Rotterdam bericht tussen de honderden bekendmakingen gezocht worden of er een vergunning voor het kappen van bomen tussen zit. Daarvoor moet iedere bekendmaking aangeklikt worden, één voor één, een ondoenlijke exercitie. Bovendien is slechts één typefout al voldoende om een omgevingsvergunning te verdonkeremanen.
Gelukkig publiceren de meeste deelgemeenten (met uitzondering van de deelgemeenten Overschie en Rotterdam Centrum) digitale deelgemeentepagina’s. De diverse omgevingsvergunningen zijn hier keurig gegroeperd naar aard: bouw, kap of anderszins.
Charlois: http://www.rotterdam.nl/tekst:deelgemeentepaginacharlois
Delfshaven: http://www.rotterdam.nl/tekst:delfshavenindehavenloods
Feijenoord: http://www.rotterdam.nl/deelgemeentepaginafeijenoord
Hillegersberg-Schiebroek: http://www.rotterdam.nl/eCache/TER/11/87/974.html
Hoogvliet: deelgemeentepagina met ingang van 1-1-2012 digitaal beschikbaar in de Botlek 2:
http://www.deweekkrant.nl/files/pdfarchief/BL2/20120201/BL_BL2-1-10_120201_1.pdf
IJsselmonde: http://www.rotterdam.nl/publicaties_deelgemeente_ijsselmonde
Kralingen-Crooswijk: http://www.rotterdam.nl/eCache/TER/11/64/734.html
Noord: http://www.rotterdam.nl/publicatiepagina_noord_in_de_echo
Prins Alexander: De Havenloods, http://www.prinsalexander.nl/Prins_Alexander/Actueel/,
http://www.deweekkrant.nl/pdfarchief/viewer?editie=de_havenloods_alexander,
http://www.deweekkrant.nl/files/pdfarchief/HAL/20120201/HAL_HAL-1-08_120201_1.pdf